پردازش داده های ماهواره ای، دگرسانی، کانی سازی و ژئوشیمی در محدوده اکتشافی مهرخش، شمال غرب بیرجند

منطقه مهرخش در شرق ایران و در 110 کیلومتری شمال غرب بیرجند واقع شده است. این محدوده شامل برونزدهایی از ولکانیک های پالئوسن- ائوسن بوده که توده نیم عمیق کوارتز دیوریتی در آن ها نفوذ نموده-است. پی جویی اولیه در این منطقه به کمک پردازش داده های ماهواره ای آستر به روش نقشه بردار زاویه طیفی دگرسانی های پروپلیتیک، آرژیلیک و سرسیتیک را بارز کرد که با مشاهدات صحرایی تایید شدند. دگرسانی های اصلی منطقه شامل پروپلیتیک، آرژیلیک و سیلیسی- کربناته می باشند. کانی سازی به اشکال رگه ای (شمال، مرکز و غرب منطقه) و پراکنده (شمال منطقه) دیده می شود. رگه ها دارای امتداد شمال-غرب- جنوب شرق تا شمالی-جنوبی و شیب 85 تا 90 درجه می باشند. رگه ها بیشتر سیلیسی- سولفیدی هستند و کانی های سولفیدی در سطح شدیدا اکسید شده و مالاکیت، آزوریت، کالکوزیت، کوولیت، هماتیت و گوتیت تشکیل شده اند. کانی اولیه سولفیدی در منطقه دیده نشد. کانی های باطله کلسیت، کوارتز و باریت می باشد. حداکثر مقدار پراکندگی مس، روی و سرب در رسوبات آبراهه ای در مناطقی است که در بالادست آن کانی سازی رگه ای وجود دارد و در ارتباط با دگرسانی های آرژیلیک- کربناته- پروپلیتیک می باشد. محدوده تغییرات عناصر در نمونه های ژئوشیمیایی بر مبنای سنگ در رگه ها به صورت زیر است: مس 43500-130 گرم در تن، روی 170-13 گرم در تن، سرب 399-18 گرم در تن، طلا تا 50 میلی-گرم در تن و نقره 3/27 -2/0گرم در تن. بیشترین میزان عناصر در نمونه های ژئوشیمیایی بر مبنای سنگ در محل کانی سازی پراکنده در واحدهای لیتیک توف و آندزیتی است. انطباق خوبی بین نتایج پردازش های ماهواره ای آستر با دگرسانی، کانی سازی و بی هنجاری های ژئوشیمیایی در محدوده مورد مطالعه وجود دارد. با توجه به گسترش دگرسانی ها، ژئوشیمی، نوع کانی سازی عمدتا رگه ای و همچنین ارتباط آنها با سیستم شکستگی ها می توان کانسار مهرخش را در رده کانسارهای اپی ترمال قرار داد.